Anatomie van een pitstop
Gepubliceerd op 08 juli 2004 door Jo Vleugels
Hoe je met stilstaan een Formule 1 race kunt winnen.
Er zijn maar drie situaties waarbij een regisseur absoluut nooit mag omschakelen naar de advertenties: direct voor de start, tijdens de laatste ronde van de winnaar en tijdens een beeld van een pitstop.
Zo ontzettend belangrijk is de pitstop momenteel. Sinds het bijtanken in 1994 weer is toegestaan worden de inhaalmanoeuvres schaarser dan ooit. Pitstops zijn dé mogelijkheid om plaatsen te winnen of te verliezen.
De meeste F1 kijkers weten dat een goede, flexibele race strategie ervoor kan zorgen dat je net de plaats wint van een voorganger die om een of andere reden niet op de baan kan worden ingehaald.
Een pitstop is echter niet zo makkelijk als het uitziet. Tijdens zeven tot acht seconden (als het goed gaat) zijn de kansen van de coureur om een race te winnen geheel in handen van zijn pit crew. Het enige wat de coureur kan doen is zitten en wachten.
Dat laat meteen zien dat de hedendaagse Formule 1 geen individuele sport meer is, maar een teamsport.
Het Toyota team weet heel goed wat voor een verschil een foutje tijdens een pitstop kan betekenen. In 2002 lagen er punten in het verschiet tijdens de race toen Alan McNish de pit binnenreedt en daar slechts drie nieuwe banden vond. Sindsdien is er verschrikkelijk hard gewerkt en getraind op de pitstops om een stuk beter en sneller te worden.
Lid zijn van de pitcrew is een van de meest opwindende jobs binnen een race team. Echter ook een van de meest gevaarlijke. De leden van de crew krijgen geen gevarengeld en het is haast onmogelijk om een levensverzekering af te sluiten. Toch zijn er maar heel weinig mensen die van baan willen veranderen na eenmaal in de pitlane gewerkt te hebben.
We spraken met enkele van de belangrijkste mensen binnen de Toyota pitcrew over hun taken, de gevaren en wat er mis kan gaan:
De coureur: Olivier Panis
"Ik moet zo snel mogelijk in de pit komen, maar ook zo precies mogelijk. Als ik een klein beetje te ver naar voren of naar achteren stop dan heeft de man met de brandstofslang een harde dobber om alles aan het passen te krijgen. Je kunt daar gemakkelijk 1 tot 2 seconden mee verliezen. Het ergste wat kan gebeuren is je motor laten afslaan."
Lollipop man: Gerard Le Coq
Mijn eerste taak is de auto naar binnen loodsen naar het exacte stop punt door mijn lollipop in een bepaalde positie te houden. "Ik moet de lollipop echt héél stil houden. De kleinste beweging en de coureur denkt dat hij vertrekken moet. Zodra de achterwielen weer op de vloer staan verander ik de lollipop van "Brake on" in "Brake On & In Gear". In de seconde dat de brandstofslang uit de opening getild wordt, geef ik de auto vrij. Ik ben nooit ondersteboven gereden, maar een ongeluk zit daarbij wel altijd in een klein hoekje."
Voorste krik: Thomas Mattes
Zodra de auto stilstaat op de juiste positie om de brandstofslang erin te duwen moet de auto voor omhoog, door middel van een hefboomkrik. Deze man dient ook de neus van de bolide te verwisselen indien dat nodig is. Thomas Mattes weet dat hij op een van de gevaarlijkste plekken staat binnen de crew. "De Toyota komt met een snelheid van vaak 100 kilometer per uur op je afrijden en de scherpe kanten van de neus wil je niet in je scheenbenen krijgen!" "De kriebels krijg ik alleen als de coureur een koppelingsprobleem heeft. Je weet dan nooit of hij op de goede plaats stopt, of misschien toch een meter verder. Dan heb ik een probleem..."
Wielmoer monteur: Jens Luy
Eén van de drie monteurs aan elk wiel. De andere twee nemen het wiel eraf en zetten het erop. Het is de job met de meeste stress omdat de wielmoer bevestiging vrij snel stuk gedraaid kan worden, Bij een bepaald team willen de wielmoer-monteurs persé anoniem blijven om gevrijwaard te zijn van wraakzuchtige fans indien er eens een fout wordt gemaakt. "We trainen erop om het zo snel mogelijk te doen. Maar normaal gesproken heb je in de race toch wat meer tijd omdat de brandstof nog altijd loopt. Je probeert het dan zo veilig mogelijk te doen."
Berger, door twee helpers bijgestaan, moet met de zware brandstofspruit over zijn schouder zo snel mogelijk de slang aan de auto bevestigen. Dat is een secuur werkje. Onder hoge druk wordt de brandstof met 12 liter per seconde in de auto gespoten. "Er zit een lamp op de pomp die aangaat zodra ik de slang eruit kan trekken. Dat is voor mij het gevaarlijkste moment. De lollipop man tilt dan al ongeveer zijn bordje omhoog. Indien om een of andere reden de slang niet goed eruit komt, ben ik het haasje. Dat is me één keer overkomen, maar gelukkig stopte de auto direct."
Slow motion: een pitstop per seconde:
0 secs: Le Coq doet de lollipop omlaag; Panis stopt; Berger stopt de slang in de vulopening, een ander houdt een vuurbestendige plaat naast de vulopening om te voorkomen dat brandstof op de hete uitlaten terecht komt.
1 sec: Mattes en de achter krik man tillen de auto omhoog, terwijl Luy en drie andere het wiel demonteren. Dit wiel zit met één wielmoer gemonteerd.
2 secs: Op elke hoek staat één man om het oude wiel weg te zetten; een andere om het nieuwe klaar te houden. Weer een ander maakt ondertussen het vizier van Panis schoon.
3 secs: Nieuwe wielen worden op de auto gezet. Nu is het moment om eventueel nog kleine vleugelafstellingen te veranderen. De schoonmaker kijkt of de luchtinlaten niet verstopt zijn en haalt er zo nodig rommel uit.
4 secs: Luy draait de wielmoer aan en houdt zijn luchtpistool boven zijn hoofd zodra hij klaar is.
5 secs: Als alle luchtpistolen boven de hoofden steken worden de krikken omlaag gedaan en draait Le Coq zijn lollipop om ten teken dat Panis in de eerste versnelling moet schakelen.
6-12 secs: (afhankelijk van de hoeveelheid brandstof): Zodra er voldoende brandstof in de auto zit trekt Berger de slang weg. Le Coq kijkt in de pitlane of het veilig is om weg te rijden en doet de lollipop omhoog. Panis rijdt weg.
Jo Vleugels (met dank aan Toyota)
